گردشگری مقاومت

بسیاری از کشورها که در طول تاریخ، متحمل صدمات فراوانی از استعمار، جنگ و ... شدند پس از سپری کردن دوران .... بازسازی، به منظور معرفی اتفاقات رخ داده در کشورشان و عبرت آموزی از این رویدادها و از طرفی تقویت موقعیت خود در سطح بین‌الملل و حتی بهره‌برداری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، به گردشگری جنگ به عنوان مسیر مهمی درجهت رسیدن به اهداف خود پرداخته‌اند. اما گردشگری مقاومت به دنبال تداوم ارزش‌ها و هنجارهایی است که از طریق آن می‌توان نسل‌های جدید را با روحیه استقامت و مقاومت و ایثار قهرمانان گذشته آشنا کند؛ سبک زندگی آنان و از خودگذشتگی‌های آنان را به درستی برای نسل فعلی باورپذیر کند. گردشگری مقاومت ضمن معرفی شخصیت‌های استقلال‌طلب و فداکار و استعمار ستیز، و تبیین واقعیات و حقایق تاریخی به مخاطب؛ و درک پیامدها و رویدادهای تاریخی گذشته، الگو و راهی درست را برای آینده پیش روی مخاطب و گردشگر قرار می‌دهد. با ادبیات علمی گردشگری می‌توان اینگونه بیان داشت که گردشگری مقاومت، با باز تعریف گردشگری جنگ و برجسته شدن ابعاد خاصی از آن شکل گرفته است. گردشگری جنگ وقتی با مفاهیم و آموزه‌های ملی و اعتقادی همراه می‌شود ورای پوسته ظاهری، باطنی عمیق در بطن خود پیدا‌ می‌کند. گردشگری جنگ ناگزیر وقتی به مرزهای اعتقادی و باورهای ایران و ایرانی می‌رسد، رنگ و بوی متفاوت و تازه‌ای می‌گیرد تا مفهومی نو خلق شود؛ مفهومی که عنوان تازه «گردشگری مقاومت» را ایجاد می‌کند. اعصار مختلف تاریخ ایران، سرشار از دلاوری‌های سلحشور مردان و زنان ایرانی است که برای حفظ کیان ایران و اسلام رشادت‌های فراوان کرده‌اند و ادبیات مقاومت و ایستادگی را نسل در نسل نهادینه کرده‌اند. مصادیق گوناگونی از گردشگری مقاومت را در 31 استان و شهرهای مختلف ایران می‌توان یافت. مصادیق خارجی گردشگری جنگ: پارک پیروزی یکی از دیدنی‌­های جذاب و مشهور مسکو به شمار می ­رود ‌که به افتخار پیروزی ارتش سرخ در جنگ جهانی دوم بر ارتش آلمان نازی احداث شده است و شامل یادمان‌­های اصلی پیروزی، موزه جنگ جهانی دوم و گالری نقاشی موزه جنگ مناسب برای همه اقشار و بازدیدکنندگان طراحی شده است. شهرهای هیروشیما و ناکازاکی در اوت 1945 به نخستین قربانیان بمب اتم تبدیل شدند. در عرض تنها سه روز بیش از صدهزار نفر جان باختند و تا پایان همان سال بیش از 100 هزار نفر دیگر به خاطر آثار تشعشعات رادیواکتیو به شکل‌های دردناکی جان خود را از دست دادند. به یاد قربانیان این حمله در سال 1955، موزه‌ای در مرکز هیروشیما ساخته شد که به نگهداری عکس‌ها و آثار باقیمانده از قربانیان می‌پردازد. در بخش دیگر این موزه نیز تاریخ شهر، زندگی مردم در طول جنگ جهانی دوم و نیز روزهای پس از جنگ برای بازدیدکنندگان روایت می‌شود. اصلی ترین نماد جنگ سرد دیواری به طول ۱۵۵ کیلومتر و به ارتفاع ۲ متر بود که پس از خاتمه جنگ جهانی دوم و فروپاشی نازی ساخته شد. این دیوار برای مدت 28 سال از 1961 تا 1989 شرق و غرب آلمان را از هم جدا کرده بود. محل یادبود این دیوار در مرکز پایتخت قرار گرفته و شامل تکه‌های باقیمانده از دیوار به همراه زمین‌های پشت آن است. در بخش دیگر این محل اسناد، عکس‌ها، نقشه‌ها، و نیز اسناد آرشیوی مربوط به دیوار قرار دارند. اردوگاه آشوویتز بدون شک بوی مرگ می‌دهد. چرا که در طول سال های 1940 تا1945، شاهد یکی از بزرگ ترین نسل‌کشی‌های تاریخ بوده است؛ بیش از یک میلیون نفر. این اردوگاه در جنوب غرب کراکوف در لهستان واقع شده و آلمان‌های نازی از آن به عنوان اردوگاه کار اجباری در طول سال های جنگ جهانی دوم استفاده می‌کردند. موزه فوق که در سال 1947 تأسیس شد، دارای دو کمپ، سربازخانه و برج های نگهبانی است. تنها در سال 2007 دومیلیون و صد هزار نفر بازدید کننده داشته است. از جمله می‌توان کشورهای روسیه، فرانسه، بلژیک، ترکیه، ژاپن، ویتنام و... را نام برد که همه ساله هزاران گردشگر در قالب تورهای گردشگری جنگ از موزه‌ها و مناطق نبرد و یادمان‌ها بازدید می‌کنند. مصادیق گردشگری مقاومت در ایران: ثقهرمانان دیگر همچون میرزا کوچک خان جنگلی، سید حسن مدرس و ... نمونه های از افرادی هستند که می‌توان از طریق گردشگری مقاومت با بازدید از موزه یا خانه آنان، آموزه‌های استقامت و آزادگی آنان در برابر بیگانگان را برای نسل جوان الگو قرار داد. اشکال گردشگری مقاومت: بطور کلی گردشگری تاریک[1] یا جنگ یا مقاومت می‌تواند در اشکال زیر باشد: موانع و مشکلاتی که باعث عدم شکل گیری صحیح گردشگری مقاومت در ایران شده است عبارتند از: فقدان آگاهی مردم و فقدان برنامه‌ريزی از موانع اساسی، نداشتن موزه جامع و کامل جنگ، نداشتن يادمان‌های مناسب، عدم تصويرسازی مناسب و منطقی از گفته‌ها و خاطره‌های رزمندگان دفاع مقدس، توجه به مسائل ظاهری در اعزام کاروان‌های راهيان نور، دست‌نايافتنی کردن رزمندگان با تعبيرهای نادرست، عدم معرفی اهداف و آرمان‌های شهدا و رزمندگان، رهاکردن مناطق و استان‌هایی که درگير جنگ بودند، دولتی کردن اعزام‌ها به مناطق عملياتی جنوب کشور [1] Dark Tourism